“Onze” Sint-Jan in het nieuws

Dat is mogelijk dankzij de provincie Noord-Brabant. De Stichting Nationaal Monument Sint-Jan mocht voor de restauraties van 2019 en 2020 in één keer een subsidieaanvraag doen. De provincie zegde steun toe voor het project, op voorwaarde dat de werkzaamheden over twee jaar verdeeld zou worden.

Hogere efficiëntie
De uitbreiding van het project levert een flinke efficiëntiewinst op doordat de opstart- en afbreekkosten maar eenmalig worden gemaakt voor de doorlooptijd van twee jaar. In de oude situatie was de steiger bij de eerste travee opgebouwd, die travee in 2019 gerestaureerd en aan het eind van het jaar zouden de stellages worden afgebroken en verplaatst. Nu er over een dubbele breedte steigers staan kunnen de restaurateurs ook langer doorwerken aan projecten.

Maikel Niël, restauratiearchitect bij BBM en opzichter van de restauratiewerken aan de Sint-Jan legt dit uit: “Omdat een werkplanning op basis van een jaarlijkse tranche in de praktijk krap uitpakte, is besloten om de fasering wat ruimer op te zetten. Hierdoor boeken we tijdswinst in het voorbereidingstraject. De voorbereiding treffen we nu immers maar éénmaal, voor werkzaamheden die over twee jaren doorlopen.”

De restauratiewerkzaamheden voor 2019 en 2020
De geplande restauratiewerkzaamheden aan de noorderzijbeuk voor 2019 en 2020 verschillen niet wezenlijk van de plannen van de voorgaande jaren. De Udelfanger zandstenen bekleding van de gevels is op verschillende onderdelen toe aan restauratie en onderhoud. Niël: “Met name de balustraden van de lage gevels vragen aandacht. De verankeringen die zijn aangebracht in de natuurstenen blokken zijn verroest. Dat veroorzaakt spanning op het natuursteen waardoor scheurvorming ontstaat. De balustraden van deze twee traveeën, maar ook de grote pinakel op de steunbeer, worden uit elkaar gehaald en de verroeste verankeringen verwijderd.” Verder zijn sommige, plaatselijk rijk gedetailleerde, natuurstenen elementen door verwering van het zandsteen aan vervanging toe. Ook wordt het voegwerk van de luchtbogen vervangen.

Nieuwe bescherming voor het glas-in-lood
De glas-in-loodramen zijn een belangrijk onderdeel van het aanzicht van de kerk. Van alle vensters wordt de staat geïnventariseerd. Waar nodig worden deze gerestaureerd en weer teruggeplaatst. Aan de buitenzijde van de ramen worden de huidige ijzeren gaasramen, die het glas-in-lood beschermen, vervangen door gehard voorzetglas. Dit nieuwe glas laat meer licht door, waardoor de vensters in de kathedraal meer licht binnenlaten.

Engelenbeelden: restaureren of vervangen?
Speciale aandacht gaat de komende jaren uit naar de engelenbeelden op de contraforten van de luchtbogen (zie foto). Deze engelenbeelden uit de periode rond 1870 worden allemaal gedemonteerd en op kwaliteit beoordeeld. “Per beeld beoordelen we of dat specifieke beeld na restauratie en conservering teruggeplaatst kan worden. In sommige gevallen is de toestand van een beeld dermate achteruitgegaan dat we met het bouwteam overwegen of we het vervangen door een nagemaakte kopie”, aldus de restauratiearchitect.

Kijken naar de toekomst
Dankzij de investering van de provincie Noord-Brabant kan de instandhouding van de Sint-Jan efficiënter worden aangevlogen. “Dit zijn natuurlijk hele mooie ontwikkelingen voor onze Sint-Jan. Door de prima samenwerking en het wederzijdse vertrouwen tussen de overheden, het kerkbestuur en de Stichting Nationaal Monument Sint-Jan kunnen we dit soort efficiëntieslagen maken. We streven ernaar om de kathedraal binnen de gemaakte afspraken zo veel en zo efficiënt mogelijk te restaureren. Voor ons als stichting betekent dat dat donaties van onze donateurs efficiënter ingezet worden en de restauratie ook nog een stukje sneller gaat”, sluit Harry Cox, bestuurslid van de SNMSJ, af.