Het belang van het in stand houden van de Sint-Jan
Zowel de kathedraal als de stad kennen een rijke historie. Welvaart en tegenspoed. Oorlog en vrede. Bezoeken van koningen en keizers. Vroomheid en beeldenstorm. Brand en herstel. Hoogtepunten en dieptepunten. Stichting Nationaal Monument Sint-Jan heeft als doel bij te dragen aan het behoud van het Nationaal Monument. Structurele restauratie en onderhoud zijn cruciaal. Restauratie en onderhoud is niet iets van de afgelopen jaren, maar al eeuwen een doorlopend proces. Op deze pagina nemen we u mee door de afgelopen decennia. Ontdek het belang van onderhoud en restauratie aan dit prachtige monument. Wilt u uw 'steentje' bijdragen? Doneer dan op een van onze actuele projecten of geef een algemene gift.
1929
Op 22 juni 1929 krijgt de Sint-Jan bij het 75-jarig jubileum van de terugkeer van het Mirakelbeeld per decreet de eretitel basiliek.
Er zijn twee soorten basilieken. De basiliek majores zijn in het bezit van een pauselijk altaar en een Heilige Deur, die alleen in het Heilig Jaar geopend wordt.
De majores bevinden zich in Rome: Sint-Jan van Latheranen, Sint-Paulus buiten de muren, Maria Maggiore en Sint-Pieter. Buiten Rome wordt er ook wel toegerekend Sint-Franciscus te Assissië. Nederland heeft acht basilieken minores, waaronder de Sint-Jan.
1975
De eerste restauratie van de Sint-Jan is omstreeks 1946 klaar. De tweede start in 1961 en zal tot 1985 duren. Nu worden ook de grote westtoren en het vervuilde en beschadigde interieur meegenomen.
Van onder vele oude en loszittende kalklagen komt de oorspronkelijke beschildering weer tevoorschijn. Deels is deze tweede restauratie ook ‘de restauratie van de restauratie’. Veel eerder toegepaste steensoorten blijken niet altijd even geschikt te zijn.
1985
In juni 1984 worden de bouwloodsen bij de Sint-Jan afgebroken en op 31 december 1985 wordt de restauratiecommissie definitief opgeheven.
Er is dan een jaar achter de rug met veel feestelijkheden rond de ingebruikname van de gerestaureerde kathedraal tijdens de achthonderdste verjaardag van de stad. Hoogtepunt voor de Sint-Jan én de stad is het bezoek van de Paus Johannes Paulus II aan de kathedraal.
1998
Ruim vijf jaar na het einde van de tweede restauratie worden weer ernstige vormen van verwering geconstateerd aan de noord- en oostzijde van de Sint-Jan. Kraagstenen en pinakels raken los en er is dreigend gevaar voor vallend gesteente en vandalisme. Het reguliere onderhoudswerk is niet meer toereikend.
Het masterplan voor weer een restauratie, dat in maart 1998 wordt opgesteld, omvat de grootschalige vervanging van tufstenen beeldhouw- en steenhouwerswerk. Twee jaar later blijkt het nodig ook de verroeste ankers te vervangen. Dat betekende dat de gevels steen voor steen moeten worden gedemonteerd en later weer opgebouwd. De Sint-Jan staat vervolgens voor tien jaar in de steigers.
2010
Het omvangrijke project, waarin gedurende de laatste twee jaar ook nog de zuidkant van de Sint-Jan wordt betrokken, kent eind 2010 zijn succesvolle afronding.
Dankzij de steun van de rijksoverheid, de provincie Noord-Brabant en de gemeente ’s-Hertogenbosch, die 80 procent van de kosten voor hun rekening nemen en vele gulle gaven van particulieren en bedrijven die via de Stichting Nationaal Monument Sint-Jan worden bijeengebracht, is het resultaat prachtig.